Hanzesteden: Elburg en Harderwijk

Het echte Nederland ontdekken? Bezoek dan de Hanzesteden. Toen Amsterdam nog maar een klein plaatsje was, waren zij de belangrijkste steden van Nederland. De handel floreerde in vroegere tijden, de rijkdom en allure spatte van de imposante stadsmuren, poorten, koopmanshuizen en handelskantoren. En die grootheid is nog steeds zichtbaar. Elke stad heeft zijn eigen unieke vibe, maar ze ademen allemaal de authentieke sfeer zoals alleen een échte Hanzestad die heeft. Reis mee langs twee van deze steden.

Tekst: Mirjam Preusterink

Beeldmateriaal: Ernst Preusterink en Vera Doornhegge

Ontdek de charmes van Elburg

Zeg: ‘Elburg’ en je denkt vast aan een voormalig visser plaatsje. Maar het heeft veel meer te beiden en nodigt uit voor een bezoek. Elburg was al ver voor de Hanzetijd een belangrijke stad, de prachtige historische gebouwen in het charmante kleine centrum zijn hiervan nog getuige. Het heeft een levendige sfeer, dankzij de gezellige zonovergoten terrasjes, rijke geschiedenis en het vele stadsgroen. Er zijn legio gastvrije cafés en restaurantjes, boeiende musea, mooie modezaken en kleine winkeltjes met leuke hebbedingen. Sta stil, kijk omhoog en bewonder de authentieke gevels en prachtige glas-in-loodramen. En dit alles op loopafstand van elkaar!

Het oppervlak van de stad is heel bescheiden met opvallend veel monumenten. Net na de oorlog vond er een restauratiegolf plaatst. In plaats van alles te slopen, kregen de huiseigenaren tot wel 75 procent van de restauratiekosten vergoed. De verbouwing moest dan wel voldoen aan allerlei eisen. Het resultaat is goed zichtbaar. Een heel mooi initiatief.

In het Museum Elburg leer je veel meer over de historie van Elburg en de glorietijd als Hanzestad. Alleen het gebouw is al een bezoek waard. Het is een voormalig klooster met veel prachtige ruimtes. De fraaie kloostertuin mag je zeker niet missen. Net als het beroemde “muurhuisje” aan de overkant van de straat. Hierin woonden de armste inwoners, vaak met grote gezinnen. Na een bezoek aan Museum Elburg loop je met een heel andere blik door Hanzestad Elburg.

In Elburg is de geschiedenis van de visserij nog steeds te merken. Door de inpoldering van Oostelijk-Flevoland en de aanleg van een dijk in 1956 werd Elburg afgesloten van het open water en was er geen visserij meer. De vissers zijn verdwenen, maar de botters zijn gebleven. Vroeger gingen ze de Zuiderzee op om te vissen op paling, spiering en haring. Tegenwoordig worden ze gerestaureerd op de werf van het Bottermuseum en liggen te wachten op passagiers. Enthousiast geworden voor een tochtje op zo’n botter, kijk op htpps://prd.botterselburg.nl

Voordat je afscheid neemt van Elburg strijk neer op het terras van het restaurant Lucca voor een heerlijk diner of luncht. Met uitzicht op de haven zorgt dat voor een mooi moment. Loop voor een smakelijk souvenir even binnen bij Het Proeflokaal, hier worden heerlijke delicatessen en afhaalmaaltijden verkocht. Of bij Anijs & Radijs, een gezellige winkel aan de Beekstraat 53 met een uitgebreid aanbod van verse afhaalmaaltijden en streekproducten. De naam alleen is al geweldig.

Planten en kruiden

Een bezoek aan deze historische rijkdom kan goed gecombineerd worden met mooie fietsroutes. Fietsen in deomgeving van Elburg is de moeite waard. De natuur is adembenemend met bossen, heidevelden, landgoederen met parken en de zandstrandjes aan het Veluwemeer.Loop dan ook een rondje door de tuinen van A.Vogel, vergaap je aan de kleuren en geuren van de bloemenzee en leer waarvoor ze worden gebruikt. Bekijk de informatieve film in het nieuwe Bezoekerscentrum. A. (Alfred) Vogel was een Zwitserse natuurdokter die al op jonge leeftijd was gefascineerd door het effect van planten en kruiden op de gezondheid.

Heerlijk Harderwijk

Harderwijk bruist! Aan de rand van de Veluwe ligt aan het Veluwemeer de oude Hanzestad Harderwijk. De rijke geschiedenis heeft duidelijk sporen achtergelaten. Zoals de oude stadsmuur met indrukwekkende torens, eeuwenoude koopmanshuizen en historische schepen. Dwaal door de stad met meer dan honderd monumenten, idyllische smalle straatjes en sfeervolle pleinen. Maak een stadswandeling met een vrijwilliger van het Gilde van Harderwijker Stadsgezichten om alle pareltjes te ontdekken. Sluit deze tour af met een heerlijke lunch bij Holy Moly, de kleurrijkste cantina van Harderwijk. Het heerlijke eten, de muziek en inrichting brengen je naar de verre oorden van Latijns-Amerika.

Ontdek het kleurrijke verleden in Stadsmuseum Harderwijk. Op een speelse en originele manier wordt de bezoeker geïnformeerd over de geschiedenis van de stad. De personages die centraal staan in deze historische verhalen kom je in de stad weer tegen als bronzen beelden op de plek waar de geschiedenis heeft plaats gevonden. Een museum waar hardop gelachen wordt, is het Marius van Dokkum museum met een collectie schilderijen vol humoristische voorstellingen. Breng ook een bezoek aan de Grote kerk, gebouwd in de 15^e eeuw met uniek beschilderde gewelven.

Duik in de middeleeuwse straatjes met klinkende namen zoals Hondegatstraat en Smeepoortstraat en ontdek unieke winkeltjes. Ga voor een heerlijk ijsje of Afternoon Tea naar Frutch, een Franse patisserie met Hollandse smaken. Hilde van Maanen is de bevlogen eigenaresse, in 2016 heeft ze zelfs de titel MasterChef Holland behaald.

Al meer dan 180 jaar een begrip in Harderwijk: De Ouderwetse Bakkerij. Probeer hier de Zeebeer, een heerlijke meergranen koek boordevol abrikozen, amandelschaafsel, hazel- en walnoten. De naam is afkomstig van de zeewering ‘de Zeebeer’ in Harderwijk. Die scheidde in vroegere jaren de Zuiderzee van Hardwijk. Een smakelijk souvenir.

De Vischmarkt is tegenwoordig een prachtig plein met hoge lindebomen en kinderkopjes. Het was vroeger een plek waar woest handel werd gedreven, maar heeft zich getransformeerd tot een culinair paradijs met zes (sterren) restaurants in prachtige panden, waar uitgebreid getafeld kan worden.  Dus …….. op tijd reserveren en sparen.

Daarnaast komt ook de waterliefhebber in Harderwijk volledig aan zijn trekken. Door de ligging aan de voormalige Zuiderzee heeft de stad altijd een sterke band gehad met de zee. De lange strandboulevard en de oude vissershaven herinneren nog aan die periode. Je kunt hier een rondvaart maken met een sloep, zeilboot, rondvaartboot en zelfs met een botter. Neem plaats op het sfeervolle terras van restaurant Johannes en bestel hier een vers visgerecht met een glas koele witte wijn en geniet van de zon die langzaam in het water zakt. Dan is er maar één conclusie: deze twee Hanzesteden bezitten alle ingrediënten voor een fantastische korte vakantie in eigen land. Voor meer informatie, kijk op www.hanzesteden.info